Mezopotamya’ya açılan terasları, iklimle ahenkli yapısı, mahremiyete saygı, manzaranın haneye eşit dağılımı, taş işçiliği, yatay mimari ve nice farklı özellik Mardin evlerini benzersiz kılıyor. Mardin’in kültürel değerlerinden olan geleneksel evlerini yakından keşfetmeye hazır mısın?
1. Mardin evlerinde kullanılan malzemeler tescillidir
Mardin’in en değerli miraslarından biri olan Mardin evleri için kullanılan malzemeler tescil edilmiştir. Coğrafi İşaret Tescilli Mardin taşından yapılan evler yapısı ve rengi ile özel bir konumda yer alır. Yapılarda kullanılan açık sarı renkli Mardin taşı aynı zamanda kolay şekil verilebilir özelliğe sahip. Mardin’in nakış gibi süslemelere sahip yapılarının bu taşın kolay kesilebilmesinden dolayı olduğunu söyleyebiliriz.
2. Karşıdan bakıldığında basamak şeklindedir
Mardin evleri tam karşı cepheden ya da kale tarafından bakıldığında birbirinin üstüne yığılmış bir görüntü verir. Üst üste yapılaşmanın (teraslama) en güzel örneklerinden biri olan Mardin evleri bu özelliğini bölgenin coğrafi yapısından dolayı alıyor. Kale eteklerinden başlayan ve ovaya doğru basamak basamak inen bir prototipi olan Mardin evleri, böylece kentin kendine has en büyük özelliğini meydana getiriyor.
3. Yazın sıcaktan, kışın soğuktan korur
Mardin evlerinin bir diğer özelliği sıva malzemesi kullanılmaması. Taşların kırıntıları kumlu yapıya getirilir ve dış cephe bu kum ile temizlenir. Duvar örme sırasında kullanılan malzeme de aynı kumun kireç ile karıştırılarak elde edilen harçtan meydana gelir.
5. Taş mimarinin en güzel örneklerinden
Kendine has mimarisi ve kullanılan malzemeleri ile farklılaşan Mardin evleri, sahip olduğu bezeme ve süslemelerle de taş mimarinin en güzel örneklerinden birini yansıtır. Anadolu evleri arasında farklı bir konumda yer alan Mardin evlerinin çoğunluğu taş yapıdan oluşur.
6. Evlerin gölgesi bir başka evin üstüne düşmez
Katman katman yapılardan oluşan Mardin evleri birbirinin üstüne gelecek şekilde dizayn edilidir. Bu yapısal özelliği sayesinde hiçbir evin gölgesi bir başka evin üstüne düşmez. Özgün bir mimari yapıya sahip evlerin eğimli konumda yer alması yapıların en az iki katlı olarak inşa edilmesini sağlar.
7. Yapı cephelerini semboller tamamlar
Mardin evlerinin kat bitimlerini belirleyen çeşitli elemanlar bulunur. Bunlar kimi zaman üçgen, kimi zaman yıldız ya da yaprak olabilir. Dış cephe ya da oda kapılarında ise elips, dörtgen, damla şeklinde yapım tarihi, yaptıran kişinin adı gibi detaylar yer alır.
8. U ve L plan tiplerine sahiptir
Mardin evleri haremlik ve selamlık olarak iki ayrı bölümden oluşur. Misafirler için de ayrı odalar tasarlanmıştır. Plan tipine ise U ve L şekli hakimdir. Odalar daima aynı teras ve avluya açılır. Bu durum sosyalleşme açısından önemli bir detaydır.
