Boğaz ağrısı, hemen herkesin hayatında sıkça karşılaştığı yaygın bir sağlık sorunudur. Çoğunlukla enfeksiyonlardan kaynaklanan bu durum, yutkunma güçlüğü, öksürük, boğazda kaşıntı, geniz akıntısı veya kuruluk gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Peki, boğaz ağrısı neden olur ve nasıl tedavi edilir? İşte detaylar…
Boğaz Ağrısı Nedir?
Boğaz ağrısı; boğaz bölgesinde yanma, kuruluk, pürüzlülük veya ağrı hissi olarak tanımlanır. Özellikle yutkunma ile artan bu ağrı, disfaji (yutkunma zorluğu) yaratabilir ve beslenmeyi zorlaştırabilir. En sık viral enfeksiyonlardan kaynaklansa da bakteriyel enfeksiyonlar, reflü, alerjiler, tütün kullanımı veya solunum problemleri gibi farklı nedenler de boğaz ağrısına yol açabilir. Hafif vakalar genellikle birkaç gün içinde evde uygulanan yöntemlerle iyileşirken, uzun süren veya şiddetli ağrılar tıbbi müdahale gerektirir.
Boğaz Ağrısı Belirtileri
Boğaz ağrısı, tek başına veya başka belirtilerle birlikte görülebilir. Yaygın belirtiler:
-
Boğazda yanma, kaşıntı veya rahatsızlık
-
Ses kısıklığı veya değişimi
-
Boyunda bademcik şişmesine bağlı şişlik hissi
-
Kulak ağrısı
-
Yutkunma, konuşma veya yemek yeme sırasında ağrı artışı
-
Boğaza yabancı cisim batması hissi
-
Kuru veya balgamlı öksürük
-
Bademciklerde kızarıklık, şişlik veya iltihap
-
Burun akıntısı, hapşırma
-
Ateş, baş ağrısı, vücut ağrıları
-
Mide bulantısı veya kusma
Boğaz Ağrısı Neden Olur?
Boğaz ağrısının en yaygın nedeni viral enfeksiyonlardır (soğuk algınlığı, grip, nezle). Bakteriyel enfeksiyonlarda ise genellikle Streptococcus Pyogenes (A grubu streptokok) sorumludur. Diğer nedenler:
-
Gastroözofageal reflü: Mide asidinin yemek borusuna kaçması.
-
Alerjiler: Polen, ev tozu, hayvan tüyü gibi alerjenler.
-
Tütün kullanımı: Sigara veya diğer tütün ürünleri.
-
Viral hastalıklar: Suçiçeği, kızamık, mononükleoz (öpücük hastalığı).
-
Burun tıkanıklığı: Ağızdan nefes alma nedeniyle boğaz kuruluğu.
-
Tümörler veya boğaz/ses teli hastalıkları: Nadir ancak ciddi nedenler.
-
Aşırı bağırma veya yüksek sesle konuşma: Boğaz tahrişi.
-
HIV enfeksiyonu: Bağışıklık sistemini etkileyen durumlar.
Sonbahar ve kış aylarında enfeksiyon kaynaklı boğaz ağrıları daha sık görülür.
Boğaz Ağrısı Nasıl Teşhis Edilir?
Boğaz ağrısı şikayetiyle sağlık kuruluşuna başvuranlar, genellikle Kulak Burun Boğaz (KBB) polikliniklerinde muayene edilir. Doktor, fiziksel muayene ile boğazı inceler ve enfeksiyon şüphesi varsa boğaz kültürü veya hızlı streptokok testi gibi tanı yöntemleri uygular. Solunum yolu hastalıkları şüphesinde akciğer röntgeni veya tomografi, reflü şüphesinde ise mide endoskopisi istenebilir. Kan testleri ve hastanın tıbbi öyküsü, ağrının nedenini belirlemede kritik rol oynar. Kulak ağrısı varsa, kulak enfeksiyonları da araştırılır.
Boğaz Ağrısına Ne İyi Gelir?
Hafif boğaz ağrıları genellikle evde alınacak basit önlemlerle birkaç günde geçer:
-
Bol Sıvı Tüketimi: Ilık su, bitki çayları veya çorbalar boğazı rahatlatır.
-
Yumuşak Gıdalar: Sıcak veya soğuk, tahriş edici yiyeceklerden kaçınılmalı.
-
Ağız Bakımı: Tuzlu suyla gargara yapmak boğazı temizler.
-
Nemli Ortam: Kuru havayı önlemek için nemlendirici kullanılabilir.
Ancak ağrı birkaç günden uzun sürerse, ateş, öksürük, yutkunma güçlüğü veya ses kısıklığı gibi belirtiler eşlik ederse doktora başvurulmalı. Tedavi, ağrının nedenine göre şekillenir:
-
Viral Enfeksiyonlar: Antibiyotik etkili değildir; destekleyici tedaviler (pastiller, spreyler) ve dinlenme önerilir.
-
Bakteriyel Enfeksiyonlar: Antibiyotik tedavisi gerekebilir.
-
Reflü: Antiasit ilaçlar mide asidini nötralize eder.
-
Öksürük: Öksürük şurupları veya balgam söktürücüler kullanılabilir.
Doktor önerisi olmadan bitkisel ürünler veya takviyeler kullanılmamalıdır.
Ne Zaman Doktora Gitmeli?
-
Ağrı 3-4 günden fazla sürerse
-
Yüksek ateş, solunum veya beslenme güçlüğü varsa
-
Bademciklerde iltihap, boyunda şişlik veya şiddetli yutkunma zorluğu görülürse
-
Ses kısıklığı uzun süre devam ederse
Boğaz ağrısı, genellikle geçici bir sorun olsa da altta yatan ciddi bir hastalığı işaret edebilir. Erken teşhis ve tedavi, komplikasyonları önlemek için kritik önem taşır.
