TRABZON (AA) - Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü tarafından, Trabzon'un düşman işgalinden kurtuluşunun 107. yılında "İşgalden Kurtuluşa Trabzon" konulu panel gerçekleştirildi.
Prof. Dr. Osman Turan Kültür ve Kongre Merkezi'nde düzenlenen programda, KTÜ Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölümü Öğretim Görevlisi Veysel Usta, "Rus İşgalinde Trabzon" konulu sunum yaptı.
Usta, Rus birliklerinin 18 Nisan 1916’da Trabzon’a girdiğini, Fatih Sultan Mehmet’in 1461'de Trabzon’u fethetmesinden sonraki süreçte kentin ilk kez düşman işgaline uğradığını söyledi.
Bolşevik İhtilali'nden sonra Rus askerlerinin işgal bölgelerinden çekilmesiyle meydana gelen otorite boşluğundan yararlanmak isteyen Ermeni ve Rum çetelerinin, Türklere yönelik katliamlar yaptığını vurgulayan Usta, şöyle devam etti:
"Bu durumu dikkate alan Türk Genelkurmayı, Harşit Nehri’nin batısında konuşlanmış olan 37. Kafkas Tümeni'ne doğuya doğru ilerleme talimatı vermişti. Albay Kazım Özalp komutasındaki Türk birlikleri 13 Şubat'ta Görele'yi, 14 Şubat'ta Vakfıkebir'i, 17 Şubat'ta Akçaabat'ı, 24 Şubat'ta Trabzon'u, 26 Şubat'ta Of'u ve 2 Nisan'da Rize'yi kontrol etmişti. Böylece yaklaşık 2 yıl süren Rus işgali dönemi sona ermişti."
Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Yüksel Küçüker ise Rus birliklerinin bütün cephelerden çekilmesinin ardından Rum ve Ermeni milislerin bir kısmının Rus askerleriyle hareket ettiğini, bir kısım Rum çetelerinin de kendilerini gizlediğini ifade etti.
Anadolu'nun muhtelif bölgelerinde ayrılıkçı düşünceye sahip olanlar ve işgallere karşı direnenler arasında çetin mücadeleler yaşadığını belirten Doç. Dr. Küçüker, "Bu atmosferde birçok bölgede çok sayıda çeteler oluşturulmuştu. Bu tür çetelerin yoğun olarak görüldüğü bölgelerden biri de Karadeniz'di. Bu bölgede çetelerin yoğun olması, esasında Trabzon’un Rus işgali döneminden kalan bir mirastı." diye konuştu.
Bu süreçte Ruslardan cesaret alan Rum ve Ermenilerin, çeteleşme konusunda tecrübe kazandığını vurgulayan Küçüker, şunları kaydetti:
"Rum ve Ermeni çetelerinin bölgede yaşayan Müslüman nüfusu bezdiren ve hicrete zorlayan faaliyetlerinin altında yatan gerekçeler arasında, gelecekte olası bir plebisit durumunda ellerini kuvvetlendirmek vardı. Aynı amaç doğrultusunda Rusya’da yaşayan Rumlar ve Ermeniler de peyderpey Anadolu kıyılarına gelmekteydi. Trabzon vilayetine adeta elini kolunu sallayarak gelen Rum ve Ermeniler, yerel otoritelerin İtilaf Güçleri'nin temsilcilerinden çekinmelerini fırsat bilerek bölgedeki çetelere katılmaktaydılar."
Karadeniz Araştırmaları Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Volkan Aksoy da Trabzon'un kurtuluşu öncesi muhacirlik dönemi ve sivil halkın karşılaştığı zorlukları anlattı.
