Trabzon’da Aronyadan elde edilen renklerle halı üretimi

Akçaabat'ta aronya meyvesi, doğal boyama teknikleri ile halıcılıkla buluşturuluyor. 2021'de ilk kez ekilen ve Akçahasat Tesisleri'nde işlenen aronya bitkisinin suyu, posası ve çekirdeğinden tarihi Türk motifleriyle bezenmiş halılara estetik değer katan renkler üretiliyor. Boyama sürecinde ladin bitkisi, tuz ve sirke gibi doğal malzemelerle renklerin kalıcılığı artırılıyor. En az 3 saat boyunca bitkilerin karışımı ile kaynatılan iplikler, halı dokuma işçiliğinde kullanılıyor. Kimyasal içermeyen ve doğal yöntemlerle üretilen iplikler, bölgedeki kadınların el emeği ile halıya dönüşüyor.
'7-8 BİN TONLARI BULACAK BİR ÜRETİME DOĞRU GİDİYORUZ'
Akçaabat Belediye Başkanı Osman Nuri Ekim, aronya üretiminin bölge ekonomisine sağladığı katkıya dikkat çekip, "Halı üretimiyle, özellikle geleneğimizi geleceğe taşımış oluyoruz. Geleneksel yöntemlerle beraber üretilen halı üretim kurslarımız oldu. O kurslarımızda da halılarımız üretiliyor. Bir taraftan da şehrin tarımına destek vermek için oluşturmuş olduğumuz altyapıyla onların arasından bir tane ürün çıkardık. 'Aronya' denilen bir meyveyi çıkardık. Şu anda aronya bitkisiyle Akçaabat'ta yaklaşık 200-250 dönümde, yıl içerisinde ortalama 7-8 bin tonları bulacak bir üretim doğru ilerliyoruz. Bu üretimden elde edilen ürünleri işlediğimiz bir üretim tesisimiz var. Ona da bir marka koyduk. O da Akçahasat markası. Halı üretimiyle bu aronya meyvesini birleştiriyoruz ve halı üretimindeki renklerimizin belli tonlarını aronyanın renklerinden elde etmiş olacağız" dedi.
'TAMAMEN ORGANİK BİR ÜRÜN'
İplik boyama işleminin tamamen organik olduğunu kaydeden Ekim, "Bununla beraber şehrin içerisinde halı üretim kültürünün gelişmesine katkı sağlayacağız. Ayrıca da çiftçimizin üretmiş olduğu ürünlerin değerlendirilmesini de alternatif alanlar ortaya koymuş olacağız. Tamamen organik bir ürün. İplik tamamen doğal yöntemlerle beraber üretiliyor ve ondan sonra da halıyla birleştirilirken renklendiriliyor, renklendirilirken bu aşamada aronya meyvemiz kullanıyor. Yine içerisinde doğadan toplanan ve sabitleştirici özelliği bulunan ladin bitkisiyle iplik boyanıyor. Boyadıktan sonra da halılarımızda bu iplikleri kullanıyoruz. Bu geleneksel yöntemi de patentlenmeyle ilgili çalışmalarımız var. İmkanımız varsa, olacaktır. Şehrimiz adına önemli ve değerli" diye konuştu.
'KARADENİZ'DE SİMGELEŞTİRELİM İSTEDİK'
El dokuma halı kilim öğretmeni Ülker Tosun da halı üretiminde kullanılan boyaların doğal olduğunu vurgulayarak, "Aronya bitkisini şurup haline getiriyoruz. En az 3 saat bir süreyle de kaynatıyoruz. Ladin bitkisinin katkısıyla sabitleştiriyoruz. Boyayı kusmamasını ve leke bırakmamasını sağlar. Buluşturduktan sonra, bu renkleri kullanacak olduğumuz halıda dokuma işlemine başlıyoruz. Akçaabat'ta hanımlar halıcılığı sevdi. Çok başarılılar. Aile ekonomisine katkı da bulunmaya da başladık. Ciddi şekilde üretim de yapıyoruz. Turizme hizmet vermek istiyoruz. Karadeniz'de bunu simgeleştirelim istedik. Türkiye'nin diğer yerlerinde olduğu gibi, sanki burada halıcılık kesinlikle olmalı gibi geldi bana" dedi.
'MUTLAKA HER EVDE OLMALI'
Tosun, "Şu anda 20'ye yakın profesyonel dokuyucumuz var. Bu şu demek; yılda 60-70 tane halıyı el çabukluğu ile üretebilirsiniz. Dış piyasaya açılabilirsin. Aronya bitkisi ile beraber halı dokumaya devam etmek istiyoruz. Bu bitkiyle boyanan iplerle çok sayıda halı dokuduk. Halıcılık devam ettiği sürece hem içecek olarak hem de iplerde boya olarak kullanmaya devam edeceğiz. Aronya bitkisi tıbbi açıdan çok önemli. C vitamini var. Bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Bu halılar, kimyasal katkı içeren deterjanlarla yıkamamalı. Güneşe bırakarak temizliği yapılmalı. Bu ipler güneş enerjisi aldığından kendini temizler. Mutlaka her evde olmalı. Nemi ve rutubeti alır. Hedefimiz; bunu Türkiye'de ve dünyada pazarlamak” diye konuştu.