Sabah-akşam tükettiğimiz çay, milli içeceklerimiz arasında yer alır. Çay, ideal oranda tüketilir ise faydalıdır. Ancak; 3-4 fincandan fazla tüketilir ise bazı rahatsızlıklara yol açabilir. Bu yazıda, çayın çeşitli özelliklerine ve kalori ile besin değerlerine yer vereceğiz.
Çayın Besin Değerleri
Karbonhidrat: 0 gr
- Protein: 0.1 gr
- Yağ: 0 gr
- Lif: 0 gr
- Kolesterol: 0 mg
- Sodyum: 1 mg
- Potasyum: 17 mg Kalsiyum: 8 mg
- Vitamin A: 0 IU
- Vitamin C: 0 mg
- Demir: 0.02 mg
Çayın Faydaları
- Çay, flavonoid adı verilen antioksidanları içerir. Bu antioksidanlar; yüksek tansiyon, kolesterol ve trigliserit seviyelerini düşürerek kalp hastalığı riskini azaltır.
- Çayda bulunan polifenoller, bağırsak sağlığını koruyan iyi bakterilerin büyümesini teşvik ederken, zararlı bakterilerin çoğalmasını engeller.
- Günde düzenli olarak çay içmenin, inme riskini önemli ölçüde azaltabileceği gösterilmiştir. Çayın içeriğinde bulunan antioksidanlar, kan damarlarının sağlığını koruyarak felç riskini azaltır.
- Çay, kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur. İçeriğindeki moleküller, insülin kullanımını arttırarak kan şekeri seviyelerini düşürür.
- Çayın içerdiği polifenoller, kanser hücrelerinin büyümesini engellemektedir.
- Çay, içeriğinde bulunan kafein ve L-theanine adlı bir molekül sayesinde odaklanmayı artırır.
Çayın Zararları
- Çay, tanen adı verilen bir bileşik sınıfı içerir ve bu bileşikler, demirin emilimini engelleyerek vücutta demir eksikliğine yol açabilir. Özellikle vejetaryen ve vegan diyet uygulayanlar için bu durum daha önemlidir.
- Çay yaprakları doğal olarak kafein içerir ve aşırı kafein tüketimi; kaygı, stres ve huzursuzluk gibi olumsuz duygulara neden olabilir.
- Kronik olarak kafein tüketimi baş ağrılarını artırabilir. Bu nedenle, kafein alımının kontrol altında tutulması önemlidir.
- Hamilelik sırasında yüksek miktarda kafein tüketimi düşük riskini artırabilir. Bu nedenle, hamilelik sırasında kafein alımı sınırlandırılmalıdır.
- Çayın aç karnına tüketilmesi bazı kişilerde bulantı ve mide yanmasına neden olabilir.
Bir Bardak Çay Ne Kadar Kafein İçerir?
Bir bardak çayın kafein içeriği 50 ile 70 mg arasındadır. Günlük olarak tüketilen kafein miktarının 300 mg'ı aşmaması önerilir. Dolayısı ile, günde 2 ile 4 fincan açık ve limonlu çay tüketmek idealdir.
Çayı Uzun Süre Kaynatmamalısınız
Çayı uzun süre kaynatmak, içerdiği tein ve tanenlerin zarar görmesine neden olabilir. Bu durum, çayın kanserojen etkilerine yol açabilir. Özellikle dışarıda servis edilen çaylarda acı bir tat var ise, bu çayın taze olmadığını ve uzun süre bekletildiğini gösterir.
Çay Hakkında Bazı Enteresan Bilgiler
- Çay, ilk olarak içecek olarak değil, Çin'de hastalıkları tedavi etmek için çiğnenerek tüketiliyordu. İçecek olarak keşfi, M.Ö. 2737'de ikinci Çin İmparatoru Shen-Nung tarafından yapıldı.
- Çay bitkisi hasat edilmediğinde 16 metreye kadar büyüyebilir ve çay ağacı yağı elde etmek için kullanılabilir.
- Dünyada en fazla tüketilen içecekler arasında çay, suyun ardından gelir. Ancak, sadece %3'ü yeşil çaydır, geri kalanı siyah çaydır.
- Çayın antioksidan özellikleri, günlük tüketimi 3-4 fincanı aşmadığı sürece faydalıdır. Ayrıca, yemekten sonra içilen açık çayın hazmı kolaylaştırıcı etkisi vardır.
- Şekersiz çay kalori içermez, ancak az şekerli bir çay yaklaşık olarak bir bardak için 6 kalori içerir.
- Çayın içinde bulunan tanik asit maddesinin siğilleri iyileştirici özelliklere sahip olduğu iddia edilmektedir.
- Türkiye, kişi başına en fazla çay tüketen ülke konumundadır.
- Türkiye'de ilk çay üretimi 1924'te gerçekleşmiştir. Çayın babası olarak bilinen Zihni Derin, Rize'de çay üretimine başlamış ve bölgenin ekonomik gelişimine katkıda bulunmuştur.
- Dünyanın en pahalı çay servisi, Hong Kong'daki Ritz Carlton Oteli'nde yapılmaktadır ve tek bir porsiyonun değeri 9.000 dolardır.