Emekli keseneğinin ne olduğu, kimlere uygulandığı ve neden uygulandığı en çok merak edilen konular arasında yer alıyor. Bu yazımızda sizlere, emekli keseneğinin ne olduğunu, kimlerden neden ve neye göre kesildiğini aktaracağız. Emekli keseneği; kamu görevlisi olarak çalışan kişilerin maaşından, emekli sandığı hükümlerine uygun olacak şekilde yapılan bir kesinti türüdür. Esas matrah tutar göz önüne alınarak yapılan bu kesintinin oranı ise yüzde on altıdır.
Sosyal Güvenlik Kesintisi olarak da bilinen emekli keseneği, devlet memuru olan kişilerin maaşı üzerinden yapılan diğer kesintilerin arasında yer alır. Emekli keseneği aktif olarak sigortalı olan kişilerin maaşından kesilir. Pasif durumda olan emekli, dul ya da yetim aylığı alan kişilerin aylık ödemeleri bu kesinti sonucunda karşılanır.
EMEKLİ KESENEĞİ OLMAZSA NE OLUR?
Emekli keseneğinin olmaması halinde ne gibi durumların meydana geleceği de vatandaşlar tarafından merak ediliyor. Emekli kesintisinin olmaması durumunda, sigorta prim ödemesi geçerli olmaz. 5434 sayılı kanunun içerisinde emekli keseneğini geri ödenmesini gerektiren bazı durumlar vardır. Kanunda belirtilen hükümlere göre geri ödemelerin yapılacağı durumlar şunlardır;
- Kamu çalışanının görevine adli ya da idari bir ceza neden ile son verilmesi
- Henüz görev asaletleri onaylanmayan aday ve stajyerlerin çalışmalarına son verilmesi
- Kamu çalışanlarının istifa etmiş olması
- Herhangi bir nedenden dolayı emekli olma hakkının kaybedilmiş olması
- Atandığı görev için emeklilik hakkının tanınması
EMEKLİ KESENEĞİ KİMLERDEN KESİLİR?
Emekli keseneği, kamu çalışanlarının aylık ödemeleri üzerinden yapılır. Kamu çalışanlarının ödemelerinden yapılan bu emekli keseneği, düzenli olarak her ay gerçekleştirilmektedir. Emekli keseneğinin geri ödenmesi için ise bu kişilerin yerine getirmesi gereken bazı şartlar bulunur. Bu şartlar arasında hizmet süresi yer alır. Kamu çalışanının fiili hizmet süresinin beş yıldan az ve dokuz yıldan çok olmaması gerekir. Hizmet süresi beş yıldan az olan kişiler emekli keseneği geri ödemesi hakkından yararlanamazken, tekrar çalışmaya başladıklarında ise sandık iştirakçisi olabilirler.
Hizmet süresi on yıl ve üzeri olan kişiler ise durumları ne olursa olsun emekli keseneği geri ödemesinden yararlanamazlar. Bunun yanı sıra asaleti onaylanmadan görevi sonlandırılan stajyerler ile adaylar ve emeklilik hakkını kaybeden kişilere geri ödeme yapılırken on yıllık süre şartı dikkate alınmaz.
EMEKLİ KESENEĞİ NASIL HESAPLANIR?
Emekli keseneğinin hesaplanması için kişinin işe başlama tarihinin dikkate alınması gerekir. Buna göre kamu çalışanının 01.10.2008 tarihinden önce ve sonra işe başlaması üzerinden hesaplama yapılabilir. 01.10.2008 tarihinden önce işe başlayan kamu görevlilerinin emekli keseneği hesaplaması şu şekilde olur;
- Emekli keseneği ile uyumlu olan aylık miktar
- Ek göstergesinin aylık miktarı
- Taban ve kıdem aylık limiti
- En yüksek devlet memuru maaşının ek göstergeye bağıl oranına çarpımından sonra yüze bölünmesi gerekir
- Oranların toplanması ve işlemlerin yapılmasından sonra çıkan sonucun yüzde on altısı emekli keseneği olarak kabul edilir
Kişinin göreve başlama tarihi şayet 01.10.2008’den sonra ise emekli keseneği hesaplaması şu şekilde olur;
- Emekli keseneği ile uyumlu olan aylık miktarı
- Ek göstergesinin aylık miktarı
- Kişinin taban ve kıdem aylık limiti
- Kişinin hakkı olan zel tazminatlar
- Kişinin makam tazminatları
- Kişinin görev tazminatı
- Ödeme ve tazminatların toplanmasından sonra yapılan işler neticesinde çıkan sonucun yüzde on dördü emekli keseneği olarak kabul edilir