İnsanoğlunun yerleşik hayata geçtiği Neolitik dönemden beri var olan Diyarbakır, “kadim kent” kavramının en iyi örneklerinden biridir. Binlerce yıllık tarihi ile sadece Türkiye’nin değil, dünyanın da tarihine kılavuzluk eden şehir, Tarihi İpek Yolu ve Dicle Nehri kıyısındaki eşsiz konumu ile dikkat çeker. Çeşitli din, toplum ve devletler tarafından iskân edilen Diyarbakır, ziyaretçilerine her köşesinde başka bir dönem yaşatır.
Diyarbakır’daki birçok eserin kimler tarafından yapıldığı pek bilinmese de kentte en çok Romalılar, Bizanslılar, Abbasiler, Mervaniler, Selçuklular, Artuklular ve Osmanlılara ait eserler göze çarpar. Amida, Amid, Kara-Amid, Diyar-Bekr, Diyarbekir ve en sonunda Diyarbakır ismini alan kentte tarihe uzun bir yolculuk sizleri bekliyor.
- Ülke: Türkiye
- Dili: Türkçe
- Bölge: Güneydoğu Anadolu
- Nüfusu: 1.818.396
- Yerel Saat: GMT+3
- Para Birimi: Türk Lirası
- Priz Tipi: C
- Yıllık Ortalama Sıcaklık: 15.8°C
- İklimi: Karasal
- Yüz Ölçümü: 1.516.200 km²
- Bitki Örtüsü: Bozkır
- Geçim Kaynakları: Tarım, Hayvancılık, Madencilik
- Telefon Kodu: +412
- Plaka Kodu: 21
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan Diyarbakır, 1.818.396 nüfusu ile Türkiye’nin en kalabalık 12. şehridir. Bağlar, Kayapınar, Yenişehir, Ergani, Sur, Bismil, Silvan, Çınar, Çermik, Dicle, Kulp, Hani, Lice, Eğil, Hazro, Kocaköy ve Çüngüş ilçelerine sahip olan Diyarbakır; kuzeyde Bingöl ve Elâzığ, güneyde Mardin, güneybatıda Şanlıurfa, doğuda Batman, batıda ise Adıyaman ve Malatya ile komşudur. Bu geniş coğrafi konumu ile Diyarbakır, tarih boyunca birçok medeniyetin buluşma noktası olmuştur.
Diyarbakır’da Gezilecek Yerler
1. Diyarbakır Surları
Dünyanın en uzun ve en sağlam surlarından biridir. Tarihi M.Ö. 3. yüzyıla kadar uzanır ve UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer almaktadır. Diyarbakır’ın tarihini keşfetmek için mükemmel bir başlangıç noktasıdır.
Adres: Sur, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 24 saat açık
2. Hevsel Bahçeleri
Dicle Nehri kıyısında yer alan bu bahçeler, Diyarbakır’ın tarım ve doğal güzelliklerinin bir araya geldiği bir alandır. UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alır ve muhteşem manzarası ile dikkat çeker.
Adres: Sur, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 24 saat açık
3. Ulu Camii
Anadolu’nun en eski camilerinden biridir. 639 yılında kiliseden camiye çevrilmiştir ve İslam dünyasının beşinci Harem-i Şerif’i olarak kabul edilir.
Adres: Camii Kebir Mahallesi, Sur, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 24 saat açık
4. Diyarbakır Arkeoloji Müzesi
Bölgedeki arkeolojik kazılardan elde edilen eserlerin sergilendiği bu müze, Diyarbakır ve çevresinin tarihine ışık tutar.
Adres: İstasyon Caddesi, Yenişehir, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 08:00 – 17:00 (Pazartesi kapalı)
5. On Gözlü Köprü (Dicle Köprüsü)
Dicle Nehri üzerinde yer alan ve 1065 yılında inşa edilen bu köprü, Diyarbakır’ın önemli simgelerindendir. 10 gözlü yapısıyla dikkat çeker.
Adres: Mardinkapı, Sur, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 24 saat açık
6. Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi
Ünlü şair Cahit Sıtkı Tarancı’nın doğduğu ve büyüdüğü ev, bugün müze olarak hizmet vermektedir. Müzede, şairin kişisel eşyaları, kitapları ve fotoğrafları sergilenmektedir.
Adres: Cami Kebir Mahallesi, Sur, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 08:30 – 17:00 (Pazartesi kapalı)
7. Dört Ayaklı Minare
Şeyh Mutahhar Camii’nin dört sütun üzerinde yükselen bu minaresi, Diyarbakır’ın en ilginç yapılarından biridir. Tarihi ve mimari yapısıyla ziyaretçilerin ilgisini çeker.
Adres: Yenikapı Sokak, Sur, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 24 saat açık
8. Sülüklü Han
1683 yılında inşa edilen bu tarihi han, günümüzde kafe ve çay bahçesi olarak kullanılmaktadır. Hanın adı, içerisindeki sülüklerle tedavi yapılan bir geçmişe dayanmaktadır.
Adres: Cami Kebir Mahallesi, Sur, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 08:00 – 23:00
9. Hasan Paşa Hanı
16.yüzyılda inşa edilen Hasan Paşa Hanı, Diyarbakır’ın tarihi dokusunu yansıtan önemli bir yapıdır. Han, günümüzde kafe ve restoran olarak hizmet vermektedir.
Adres: Gazi Caddesi No:37, Sur, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 07:00 – 22:00
10. Behram Paşa Camii
1572 yılında inşa edilen Behram Paşa Camii, Diyarbakır’ın önemli Osmanlı dönemi camilerinden biridir. Caminin iç ve dış mimarisi, ziyaretçilerin ilgisini çeker.
Adres: Melik Ahmet Caddesi, Sur, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 24 saat açık
11. Ziya Gökalp Müzesi
Ünlü sosyolog ve yazar Ziya Gökalp’in doğduğu ev, günümüzde müze olarak hizmet vermektedir. Müzede, Gökalp’in kişisel eşyaları ve çalışmaları sergilenmektedir.
Adres: Ziya Gökalp Sokak, Sur, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 08:30 – 17:00 (Pazartesi kapalı)
12. Mar Petyun Keldani Katolik Kilisesi
Diyarbakır’daki tarihi kiliselerden biridir. Farklı bir kültürel deneyim sunan kilise, hem yerel halk hem de turistler tarafından ziyaret edilmektedir.
Adres: Sur, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 09:00 – 17:00
13. Saint George Kilisesi
12.yüzyılda inşa edilmiş olan bu kilise, Diyarbakır’daki Hristiyan mirasının önemli bir parçasıdır. Kilise, tarihi ve dini açıdan büyük bir öneme sahiptir.
Adres: Sur, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 09:00 – 17:00
14. Diyarbakır Devlet Tiyatrosu
Diyarbakır’ın kültürel hayatının önemli bir parçası olan Devlet Tiyatrosu, tiyatro oyunları ve çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapar.
Adres: Dağkapı Meydanı, Sur, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: Etkinlik saatlerine bağlı
15. Gazi Köşkü
Mustafa Kemal Atatürk’ün Diyarbakır ziyaretlerinde konakladığı bu köşk, günümüzde müze olarak hizmet vermektedir. Köşk, Atatürk’ün kişisel eşyaları ve fotoğrafları ile doludur.
Adres: Gazi Mahallesi, Sur, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 09:00 – 17:00
16. Diyarbakır Atatürk Müzesi
Atatürk’ün Diyarbakır’a yaptığı ziyaretlere dair eserlerin sergilendiği bu müze, tarihi ve kültürel açıdan büyük bir öneme sahiptir.
Adres: Gazi Caddesi, Sur, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 09:00 – 17:00 (Pazartesi kapalı)
17. Çermik Kaplıcaları
Diyarbakır’ın Çermik ilçesinde bulunan kaplıcalar, şifalı sularıyla ünlüdür. Kaplıcalar, sağlık turizmi açısından önemli bir merkezdir.
Adres: Çermik, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 24 saat açık
18. Malabadi Köprüsü
12.yüzyılda Artuklular tarafından inşa edilen bu köprü, Diyarbakır ve Batman arasında yer alır. Tarihi ve mimari açıdan büyük bir öneme sahiptir.
Adres: Silvan, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 24 saat açık
19. Surp Giragos Ermeni Kilisesi
Diyarbakır’ın en büyük Ermeni kilisesidir ve 2011 yılında restore edilmiştir. Kilise, tarihi ve kültürel açıdan büyük bir öneme sahiptir.
Adres: Lalebey Mahallesi, Sur, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 09:00 – 17:00
20. Birkleyn Mağaraları
Tarihi Asur dönemine kadar uzanan bu mağaralar, Diyarbakır’ın doğal ve tarihi zenginliklerinden biridir. Mağaralar, tarihi kalıntılar ve doğal güzellikleri ile dikkat çeker.
Adres: Lice, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 24 saat açık
21. Zerzevan Kalesi
Roma döneminden kalma bu kale, askeri garnizon ve yerleşim yeri olarak kullanılmıştır. Kale, tarihi ve mimari açıdan büyük bir öneme sahiptir.
Adres: Çınar, Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 08:00 – 19:00
Diyarbakır’da Nerede Ne Yenir?
Diyarbakır’da bu mekanlar dışında da birçok lezzet durağı bulunmaktadır. Şehirdeki gastronomi deneyiminizi zenginleştirmek için farklı mekanları keşfetmeyi unutmayın. Diyarbakır’ın kendine has mutfağını en iyi şekilde temsil eden restoranlardır.
1. Ciğerci Hüso
Diyarbakır’ın ünlü ciğer kebabını tatmak isteyenler için ideal bir mekandır. Ciğer kebabı, közde pişirilip lavaş ekmeği, soğan ve sumak ile servis edilir.
Adres: İnönü Caddesi, Sur, Diyarbakır
Telefon: +90 412 228 10 10
2. Kaburgacı Selim Amca
Kaburga dolması ve diğer et yemekleriyle ünlüdür. Kaburga dolması, kuzu kaburgasının içine pirinç ve baharatlarla doldurularak pişirilir.
Adres: Ali Emiri Caddesi No: 27, Sur, Diyarbakır
Telefon: +90 412 224 48 88
3. Meşhur Diyarbakır Burması
Diyarbakır’a özgü tatlıları denemek için mutlaka ziyaret edilmesi gereken bir mekandır. Özellikle baklava ve burma kadayıfı ile meşhurdur.
Adres: Şeyh Said Meydanı, Sur, Diyarbakır
Telefon: +90 412 226 05 05
4. Kadayıfçı Saim Usta
Tatlı severler için ideal bir yer. Kadayıf, fıstık ve kaymakla yapılan özel bir tatlıdır.
Adres: İnönü Caddesi, No: 12, Sur, Diyarbakır
Telefon: +90 412 228 30 30
5. Diyarbakır Kahvaltı Salonu
Zengin ve çeşitli kahvaltı seçenekleri sunar. Diyarbakır’ın yöresel peynirleri, zeytinleri, reçelleri ve taze ekmekleri ile ünlüdür.
Adres: Mardin Kapı Mahallesi, Sur, Diyarbakır
Telefon: +90 412 224 44 44
6. Dağkapı Ciğercisi
Geleneksel ciğer kebabını deneyimlemek için popüler bir mekandır. Ciğer kebabı, salata ve ayran ile servis edilir.
Adres: Dağkapı Meydanı, Sur, Diyarbakır
Telefon: +90 412 228 28 28
7. Hasan Paşa Hanı
Tarihi bir handa kahvaltı yapma deneyimi sunar. Zengin kahvaltı menüsü ile dikkat çeker. Yöresel lezzetlerin tadına bakabilirsiniz.
Adres: Gazi Caddesi No:37, Sur, Diyarbakır
Telefon: +90 412 224 56 78
8. Sülüklü Han
Tarihi bir mekanda keyifli bir kahve ve tatlı molası verebilirsiniz. Yöresel lezzetlerin yanı sıra çeşitli tatlılar da sunulmaktadır.
Adres: Cami Kebir Mahallesi, Sur, Diyarbakır
Telefon: +90 412 223 45 67
9. Ben-u Sen Lokantası
Geleneksel Diyarbakır yemeklerini tadabileceğiniz bir mekan. Özellikle içli köfte ve kebap çeşitleri ile ünlüdür.
Adres: Melik Ahmet Caddesi, Sur, Diyarbakır
Telefon: +90 412 225 33 22
10. Hacı Baba Kebap Salonu
Kebap çeşitleri ve mezeleri ile tanınan bir restorandır. Lahmacun ve Adana kebabı da denemeye değerdir.
Adres: Ali Emiri Caddesi No: 19, Sur, Diyarbakır
Telefon: +90 412 223 45 56
Diyarbakır Gastronomisi
Diyarbakır mutfağı, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olmanın verdiği zenginlikle, baharatlı, et ağırlıklı ve tatlılarıyla meşhur bir mutfaktır. Bu çeşitlilik, şehrin her köşesinde keşfedilmeyi bekleyen lezzet durakları sunar. Diyarbakır’a giden herkesin bu eşsiz tatları deneyimlemesi önerilir.
Ciğer Kebabı
Diyarbakır’ın en bilinen yemeklerinden biri olan ciğer kebabı, kuzunun ciğerinden yapılan ve közde pişirilen bir kebaptır. Genellikle soğan, sumak, lavaş ekmeği ve çeşitli yeşilliklerle servis edilir. Özellikle sabah kahvaltılarında bile tüketilir.
Kaburga Dolması
Kaburga dolması, kuzu kaburgasının içinin pirinç, badem, kuş üzümü ve baharatlarla doldurularak fırında pişirilmesiyle hazırlanır. Özel günlerde ve bayramlarda sıkça yapılır.
İçli Köfte
İçli köfte, ince bulgur ve etten yapılan dış katman ile kıymalı iç harçtan oluşur. Hem kızartılarak hem de haşlanarak yapılan çeşitleri bulunur.
Diyarbakır Burma Kadayıfı
Burma kadayıfı, ince tel kadayıfın ceviz veya fıstıkla sarılarak yapılan ve şerbetle tatlandırılan bir tatlıdır. Diyarbakır’ın en meşhur tatlılarından biridir.
Diyarbakır Çöreği
Mahlep ve baharatlarla hazırlanan Diyarbakır çöreği, lezzetli ve aromatik bir hamur işidir. Çay saatlerinin vazgeçilmezidir.
Meftune
Kuzu eti, patlıcan, biber ve domatesle yapılan meftune, ekşili tadı ile dikkat çeker. Yemeğe sumak ekşisi veya nar ekşisi eklenir.
Sulu Yemekler ve Çorbalar
Diyarbakır mutfağında çeşitli sulu yemekler ve çorbalar da önemli yer tutar. Özellikle ekşili köfte, lebeni çorbası ve kelle paça çorbası gibi yemekler yaygındır.
Sıkma
Sıkma, ince açılmış yufka içine peynir, patates veya kıyma konularak yapılan bir tür dürümdür. Genellikle kahvaltılarda tüketilir.
Diyarbakır’da Ulaşım ve Araç Kiralama
Diyarbakır, gelişmiş ulaşım ağı ve çeşitli ulaşım seçenekleriyle ziyaretçilerine kolay ve rahat seyahat imkanı sunar. Şehir içi ulaşımın yanı sıra araç kiralama seçenekleri de oldukça yaygındır. Diyarbakır’da ulaşım ve araç kiralama hakkında detaylı bilgiler:
Ulaşım
1. Otobüsler ve Minibüsler
Diyarbakır’da şehir içi ulaşımın ana unsurlarından biri otobüslerdir. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi tarafından işletilen otobüsler, şehrin çeşitli noktalarına ulaşım sağlar. Otobüs hatları geniş bir ağa yayılmış olup, merkezi duraklardan kalkarak şehrin her yerine ulaşır. Ayrıca minibüsler de şehir içi ulaşımda yaygın olarak kullanılır ve özellikle kısa mesafelerde hızlı ulaşım sağlar.
2. Tren
Diyarbakır, demiryolu ulaşımı açısından da önemli bir noktadır. TCDD (Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları) tarafından işletilen trenler, Diyarbakır’ı diğer şehirlerle bağlar. Diyarbakır Tren Garı, şehir merkezinde yer alır ve tren seferleri ile ulaşım oldukça yaygındır.
3. Taksi
Diyarbakır’da taksiler, şehir içi ulaşımda sıkça tercih edilen bir diğer ulaşım aracıdır. Şehir merkezinde ve havaalanında kolayca taksi bulabilirsiniz. Taksiler, hızlı ve konforlu bir ulaşım seçeneği sunar.
