Nasıl harika bir ülkede yaşıyoruz, taşı kaldırsan altından tarih fışkırıyor. Bu topraklar asırlardır nice uygarlığa ev sahipliği yapmış ve hepsinden bir iz, bir kalıntıyı görmek mümkün. Çorum da içinde barındırdığı nice kalıntı ile tarih meraklılarının ve seyahat severlerin gözde destinasyonu oluyor. Çorum’da gezilecek tarihi yerler karşısında nutkunuzun tutulmaması neredeyse imkansız.
Antik kentleri gezmeyi seviyorsanız ve tarihi yerler sizi heyecanlandırıyorsa Çorum mutlaka ziyaret etmeniz gereken bir şehir. Paleolitik çağlardan bu yana yerleşimin olduğu bu topraklar resmen bir açık hava müzesi gibi. Sizi Çorum’da gezilecek tarihi yerler listesiyle buluşturmadan önce Çorum’un tarihinden biraz bahsedeyim.
Çorum ve çevresi Paleolitik ,Neolitik çağlardan beri yerleşim yeri olmuş. Eski Tunç Çağı’nda bölgede Hattiler yaşıyormuş. Bu çağda Çorum, Anadolu’nun kültür gelişiminde öne çıkan merkezlerinden biri olmuş.
M.Ö 18. ve 17. yüzyıllarda bölgede yaşayan yerli Hatti beyleri ile Anadolu’ya dışardan gelmiş Hitit grupları arasında güç mücadeleleri yaşanmış. Sonuç olarak M.Ö 1650/1600’de Hattuşa yeni kurulmuş Hitit devletinin başkenti olmuş. Eski Hitit Krallığı olarak bilinen bölgeye dair izlere, Alacahöyük, Ferzant ve Sungurlu yakınlarındaki Yörüklü’de rastlanıyor.
M.Ö 13. yüzyıl sonlarında taht kavgaları, Mezopotamya’daki ticari yolların kaybedilmesi gibi nedenler, Hitit İmparatorluğu’nun sonunu getirmiş. M.Ö 1200/1180 tarihlerinde de imparatorluk tamamen çökmüş.
Takip eden çağlarda da Medler, Persler, Selefkoslar bu topraklarda hüküm sürmüş. Selçuklularla beraber Çorum toprakları Bizans’tan Türklere geçmiş.
Çorum, Cumhuriyet döneminde, 20 Nisan 1924’te ilk kez kent statüsüne kavuşmuş. Bu şehir her dönemde farklı bir özelliğiyle tarih sahnesinde belirmiş. Merkezi konumu, coğrafi özellikleri ile dikkat çeken bir kent olmuş. Bu anıt kentteki antik kalıntıları ve tarihi yerleri daha yakından tanıyalım mı?
Alacahöyük Ören Yeri Çorum’da gezilecek tarihi yerler içinde en önemli değerlerden biri. Atatürk’ün emriyle Türk Tarih Kurumu adına 1935 yılında R.O. Arık yönetiminde başlayan Alacahöyük kazısı, Türkiye’nin ilk ulusal kazılarından. Alaca İlçesi, Alacahöyük Beldesi’nde yer alıyor. Hititler’in önemli bir kültür ve sanat merkezi olmuş burası.
Alacahöyük’te görebileceğiniz sfenksli kapının genişliği 10 metre. Büyük mabede bağlanan yol üzerindeki bu anıtsal kapı antik kentteki en ilgi çekici yapı.
Alacahöyük Müzesi’ni mutlaka gezmelisiniz. Kalkolitik, Eski Tunç, Hitit ve Frig dönemlerine ait eserler sergileniyor müzede. Buradaki görebileceğiniz en önemli eserler, Eski Tunç Çağı’na ait 13 kral mezarı buluntusu. Müzede ayrıca etnografik eserler de yer alıyor.
Açılış/Kapanış Saatleri
Açılış Saati: 08:30
Kapanış Saati: 19:00
Gişe Kapanış Saati: 19:00
- Kapalı Günler: Her gün açık
- Adres: Alacahöyük Beldesi-Alaca
- E-mail: alacahoyukmuzesi@kultur.gov.tr
- Tel: 03644227011
- Alacahöyük Müze ve Ören Yeri Giriş Ücreti: 12,5 TL / Müze kart geçerli
Alacahöyük müzesi konumu burada.
Hititler’in başkenti olan Hattuşa Çorum’un Boğazkale İlçesi’nde bulunuyor. 1986’da UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alınmış. Hattuşa Charles Texier adında Fransız bir gezgin tarafından 1834’te keşfedilmiş. 1906 yılında kazılar nihayet başlamış ve buradaki yerleşimin Hitit Devleti’nin Başkenti olduğu anlaşılmış. Hattuşa Antik Kenti, ülkemizin en önemli arkeolojik alanlarından biri.
Hattuşa ile Alacahöyük kalıntılarını kapsayan 2634 hektarlık alan, 1988’de Milli Park ilan edilmiş. Bölgenin turizm dinamiği haline gelen ören yerinde bulunan çivi yazılı tablet arşivleri de UNESCO Dünya belleği listesinde yer alıyor. Bu tabletlerde Hattuşa’dan “Bin Tanrılı şehir” olarak söz edilmiş.
Hattuşa’da saray ve tapınaklar, çivi yazılı tabletler, anıtsal kapılar, Büyükkale Saray Kompleksi, Büyük Tapınak gibi çok sayıda yapı gün yüzüne çıkarılmış.
Açılış/Kapanış Saatleri
Açılış Saati: 08:30
Kapanış Saati: 19:00
Gişe Kapanış Saati: 19:00
- Kapalı Günler: Her gün açık
- Giriş Ücreti : 12,5 TL / Müze kart geçerli.
Hattuşa Ören Yeri konumu burada.
Çorum Saat Kulesi, Beşiktaş Muhafızı Çorumlu Yedi-Sekiz Hasan Paşa tarafından 1894’te yaptırılmış. Çorum merkezde yer alıyor. Kulenin dört bir yanında saat kadranı bulunuyor. Şerefeye yuvarlak kemerli kapıdan geçerek 81 basamaklı merdivenle çıkılıyor. Akşamları ışıklandırılmış haliyle de şehre ayrı bir hava katıyor.
Çorum Saat Kulesi konumu burada.
Çorum Ulu Camii yani Muradi Rabi Ulu Cami’nin Selçuklu Sultanı III. Alaaddin Keykubat zamanında, onun azatlı kölesi Hayrettin tarafından yaptırıldığı düşünülüyor. Cami büyük tahribata uğrasa da büyük onarımlar sonucu bugünkü halini almış. 1446’da büyük depremde harap olan cami Mimar Sinan tarafından onarılmış.
IV. Murat, Erivan Seferine giderken Çorum’un Boğacık Köyü’nde konaklamış. Cami tekrar tamir ettirilerek etrafına medreseler ve akarat yaptırılmış. Bu dönemde Cami, Sultan Muradi Rabi Cami olarak adlandırılmış.
Çorum Ulu Camii konumu burada.
Veli Paşa Hanı
Veli Paşa Hanı Çorum’da gezilecek tarihi yerler içinde görmeniz gereken bir diğer eser. Yozgat Beylerinden Veli Paşa tarafından yaptırılmış. Han 1914’te tamamen yanmış, sonrasında Şevket bey tarafından eskiye uyularak 1915-1916 yıllarında yeniden yaptırılmış.
Han, uzun yıllar otel olarak işletilmiş. 1982’deki projesine göre alt kattaki taş avlu etrafında at arabalarının bağlandığı bölüm, depolar ve kahvehaneler bulunuyormuş. Üst katta 35 tane han odası yer alıyormuş.
Çorum Kalesi
Çorum’da gezilecek tarihi yerler içindeki Çorum Kalesi şehir merkezinde yer alıyor. Kale Selçuklu mimari özelliği taşıyor ve buraya ait ilk yazılı belgeler MS 1571’e tarihleniyor. MS 1577 tarihli bir belgede kaleden Sultan Süleyman Hayratı olarak söz edilmiş. Kalenin içinde küçük bir cami ile kırk iki adet konut yer alıyor.
Çorum Kalesi konumu burada.
Çorum Müzesi
1968’de açılan Çorum Müzesi‘nde arkeolojik ve etnografik eserler teşhir ediliyor. Arkeoloji salonunda, Alacahöyük ve Kuşsaray kazılarında bulunmuş olan Kalkolitik Çağ eserleri sergileniyor.
Çorum ve çevresinde yapılan arkeolojik kazılarda gün yüzüne çıkartılan Hitit dönemi eserleri arasında müze koleksiyonunda özel bir yere sahip kabartmalı vazolar oldukça ilgi çekici. Ayrıca bu vazoların yanında yar alan ekran ile ziyaretçiler eserler hakkında interaktif olarak bilgi edinebiliyor.
Açılış/Kapanış Saatleri
Açılış Saati: 08:30
Kapanış Saati: 19:00
Gişe Kapanış Saati: 19:00
- Kapalı Günler: Her gün açık
- Adres: Gülabibey Mah. Cengiz Topel Caddesi
- E-mail: corummuzesi@kultur.gov.tr
- Tel 1: 03642131568
- Giriş Ücreti : 15 TL / Müze kart geçerli.
Çorum Müzesi konumu burada.
Şapinuva Ören Yeri
Çorum’un Ortaköy ilçesinde yer alıyor Şapinuva Ören Yeri. Hititlerin önemli idari merkezlerinden birisi olmuş. Hem siyasi hem de coğrafi konumu nedeniyle stratejik bir noktada yer alan Şapinuva önemli bir askeri ve dini merkezmiş.
Buradaki yazışmaların büyük bir kısmı büyük kral ve kraliçeye gönderilen mektuplardan oluşuyor. Bu da, Şapinuva’da bir kraliyet çiftinin varlığını gösteriyor. Şapinuva, kendi idari bölgesinde yer alan şehirlerle birlikte oldukça geniş bir alanda bulunuyormuş. İki Fırtına Tanrısı adına ayrı ayrı yapılmış olan iki tapınağı, kraliçe sarayı, ordu komutanlığı ve belediye teşkilatı gibi önemli kurumlarıyla oldukça teşkilatlı bir şehir olmuş.
Şapinuva Ören Yeri konumu burada.
Koyunbaba Köprüsü
Kızılırmak üzerinde bulunan Koyunbaba Köprüsü, II.Beyazıt döneminde yapılmış. 1484-1489 yılları arasında inşa edilmiş. Sivri kemerli ve 19 gözlü olan köprünün zamanla ırmak birikintileriyle dolması nedeniyle 15 gözü görülebiliyor. Adını ünlü Türk velilerinden Koyunbaba’dan almış bu tarihi köprü.
Koyunbaba Köprüsü konumu burada.
Laçin Kapılıkaya Anıtsal Kaya Mezarı
Çorum’un 27 kilometre kuzeyinde, Laçin İlçesi’nde oldukça sarp, kayalık derin vadilerin oluşturduğu engebeli arazi üzerinde, kuzeye doğru uzanan bir kaya kütlesinin köşesinde yer alıyor bu kaya mezarı. Kapılıkaya, bir Helenistik Dönem kaya mezarı. M.Ö. 2’nci yüzyıla tarihlenen kaya mezarının kapısı üzerinde “İkezios” yazısı ve aşı boyasıyla renklenen bir haç motifi dikkat çekiyor.
Laçin Kapılıkaya Anıtsal Kaya Mezarı konumu burada.
Yazılıkaya Tapınağı
Hattuşa’nın en etkileyici kutsal alanı Yazılıkaya Tapınağı‘dır. Döneminde yeni yıl kutlamaları için kullanılıyormuş bu açık hava tapınağı. Ülkenin önemli tanrı ve tanrıçaları kayaya kabartma olarak işlenmiş. Oldukça görkemli olan bu kabartmaları iyice tahrip olup, yok olmadan keşfetmek gerek.
Yazılıkaya Tapınağı konumu burada.
İskilip Kaya Mezarı
Osmanlı dönemine ait 100 metre yükseklikteki kalenin eteklerinde Roma döneminden kalma kaya mezarları bulunuyor. Mezar başlıklarında, bilezikler üzerinde oturmuş birer aslan figürü yer alıyor. Sütun başlıkları üzerinde ise kanatlı iki aslan figürü var. Kabartmalardan birinin elinde kılıç, diğerinin elinde kadeh mevcut. Bu etkileyici İskilip Kaya mezarı da görülmeye değer.
İskilip Kaya Mezarı konumu burada.
Kybele Kabartması
Çorum’da gezilecek tarihi yerler listemize İncesu Kanyonu’ndaki Kybele kabartması ile devam ediyoruz. Burası Anadolu’da Hellenistik Çağa tarihlenen Kybele kabartmalarının en büyüğü olarak biliniyor. Kybele kabartmasını mutlaka ziyaret etmelisiniz. Kabartma, bir kaya bloğu üzerine yapılmış. Tanrıça Kybele, bir taht üzerine oturup sol elinde bir aslan yavrusu tutarken tasvir edilmiş.
Kybele Kabartması konumu burada.