Başlarken: Üsküdar hakkında birkaç bilgi
Üsküdar’da hangi semtler var?
Üsküdar’da gezilecek yerlerden söz etmeden önce bu tarihi ilçe hakkında biraz konuşalım. 2024 yılının mayıs ayı itibarıyla Üsküdar’da 33 mahalle bulunuyor. Boğaz hattında konumlanan Çengelköy, Kuzguncuk, Kuleli gibi tarihi mahallelerin yanı sıra Altunizade, Acıbadem gibi önemli merkezler de Üsküdar’a bağlı.
Üsküdar’ın eski adı
Üsküdar Kaymakamlığı’ndan edindiğimiz bilgiye göre köklü Üsküdar’ın birden fazla eski ismi var. Alıntılayalım: “Antik çağın “Khrisopolis”i, Perslerin “Hrisopolis”i Roma Döneminin “Scutari”si Bizans’ın Skudarium”u, Farça’nın “Askadar”ı, Evliya Çelebi’nin “Eski Dar”ı ve Türkler’in Sevgili Üsküdar’ı…”. 1078 yılında Selçuklular tarafından fethedilen Üsküdar’ın 1867’de Sancak, 1924 yılında il, 1926’da ise ilçe olduğu da not etmeli. Fatih döneminden cumhuriyete kadar Üsküdar’ın Kastamonu’ya bağlı bir ilçe olması ise ilginç gerçekler arasında.
Üsküdar’ın nesi meşhur?
Kız Kulesi, Mihrimah Sultan Cami, Salacak’ta gün batımı, meydandaki büfeleri… Kuzguncuk’ın sıcak kahveleri, ahşap evleri, Kandilli Kız Lisesi. Patso’su, farklı yaşam biçimlerinin bir potada hoşlukla erimesi, kalabalığa rağmen huzurlu kalabilmesi. Yani Üsküdar’ın nesi meşhur sorusunun onlarca yanıtı var. En iyisi bir Üsküdar turunun ardından neyi en meşhur kabul edeceğinize siz karar verin. ☺
Üsküdar’a ulaşım
Üsküdar tam anlamıyla “İstanbul’un göbeği” diyebiliriz. Eski bir merkez olması ve denize kıyısı bulunması Üsküdar’ı her vasıta ile ulaşılabilir kılıyor. Üsküdar’da gezilecek yerlerin tadını çıkarabilmek için önce mini bir Üsküdar’a ulaşım rehberi diyelim…
Üsküdar’a otobüsle ulaşım
Beykoz, Ümraniye, Kadıköy gibi çevre ilçelerden sırasıyla 15, 9ÜD ve 12 numaralı otobüslerle direkt Üsküdar’a ulaşabilirsiniz. Üsküdar’ın hem kendi mahallelerinden hem de komşu ilçelerin farklı mahallelerinden Üsküdar’a çok sayıda otobüs hattı da sefer düzenliyor. Detaylı bilgi için İETT internet sitesi üzerinden arama yapabilirsiniz.
Üsküdar deniz ulaşımı
Üsküdar’a deniz ulaşımı da oldukça pratik. Beşiktaş ve Kabataş’tan gün boyu düzenlenen vapur ve motor seferleriyle Üsküdar’a ulaşım yalnız 10-15 dakika sürüyor. Ayrıca Eminönü ve Karaköy’den de ilçeye gün boyu hem şehir hatları vapurları hem de motorlar kalkıyor. Bunlar dışında Kadıköy-Üsküdar-Ortaköy hattının, Üsküdar-Aşiyan hattının ve Anadolu Kavağı-Üsküdar hattının da aktif olduğunu belirtelim. Güncel sefer detayları ve tarife bilgisi için Şehir Hatları internet sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Üsküdar’a Marmaray’la ulaşım
Üsküdar, Marmaray hattının Anadolu yakasındaki ilk durağı. Gebze ve Halkalı arasında seferler düzenleyen Marmaray’ı kullanarak her iki yönden de Üsküdar’a pratik bir şekilde ulaşabilirsiniz.
M5 Üsküdar-Samandıra metro hattı
Türkiye’nin ilk sürücüsüz metro hattı olan Üsküdar-Samandıra metro hattı ile de Üsküdar’a ulaşabilirsiniz. Samandıra Merkez istasyonundan başlayan hat, Çekmeköy ve Ümraniye ilçe merkezinden geçerek Üsküdar Meydanı’nda son buluyor.
Üsküdar’da gezilecek popüler yerler
Simitçi kahveci gazozcu: Üsküdar Meydanı
Üsküdar’da gezilecek yerler listemizin ilk durağı, tarihi dokusu ve modern yaşamın dinamik hallerini bir arada barındıran Üsküdar Meydanı. Mimar Sinan’ın eserleri Mihrimah Sultan ve Şemsi Ahmed Paşa Camileri ile Yeni Valide Külliyesi ve III. Ahmed Çeşmesi, meydanın tarihi kimliğini yansıtırken, modern binalar ve cıvıl cıvıl bir atmosfer de zamanın ruhunu hissettiriyor.
Boğaz’ın mavi suları ve karşı kıyıda uzanan tarihi yarımada, Üsküdar Meydanı’nı benzersiz kılan detaylar arasında. Bu manzaranın keyfini çıkarırken bir bardak çay içmek yahut vapura atlayıp karşıya geçmek size kalmış (elbette çayınızı vapurda içmek bir diğer iyi seçenek☺). Boğaz’ın mavi suları ve karşı kıyıda uzanan tarihi yarımada, Üsküdar Meydanı’nı benzersiz kılan detaylar arasında. Bu manzaranın keyfini çıkarırken bir bardak çay içmek yahut vapura atlayıp karşıya geçmek size kalmış (elbette çayınızı vapurda içmek bir diğer iyi seçenek☺). Meydandaki büfe ve tezgahlarda İstanbul sokak lezzetlerinin bir kısmının tadına bakabilir, karnınız çok acıktıysa yolunuzu civarın fenomenlerinden Kanaat Lokantası veya Köfteci İsa Usta’ya çevirebilirsiniz.
3. Ahmed Çeşmesi
İstanbul’un Anadolu yakasındaki ana kervan yolunun ve İstanbul Boğazı’nın iki yakası arasındaki bağlantıyı sağlayan iskelenin başında bulunan bu dört yüzlü meydan çeşmesi, Üsküdar’ın simge yapılarından biri. Çeşme, Sultan III. Ahmed’in isteğiyle 1728-29 yıllarında annesi Râbia Emetullah Gülnûş Sultan’ın hayratı olarak yaptırılmış.
Kız Kulesi’ne karşı: Salacak Sahili
Üsküdar Meydanı’nın kıyısından uzanan Salacak Sahili, İstanbul’un en özgün güzelliklerinden Kız Kulesi’ne bakıyor. Burada yürüyüş yapmak veya Kız Kulesi’ne karşı oturup bir çay içmek her daim benzersiz bir deneyim olabilir. Normal koşullarda Salacak Sahili’nden kalkan vasıtalara atlayıp Kız Kulesi’ne gitmek de mümkün; ancak bugünlerde sahildeki düzenleme çalışmaları nedeniyle Kız Kulesi’ne ulaşım Karaköy üzerinden sağlanıyor. Güncel durum için Kız Kulesi’nin resmi internet sitesini ziyaret edebilirsiniz. Kız Kulesi ziyaretinin Müzekart sahipleri için ücretsiz olduğunu hatırlatalım.
Kuzguncuk
İstanbul Boğazı’nın en dingin halini deneyimlemek için Üsküdar’ın en popüler mahallelerinden birine, Kuzguncuk’a doğru yola çıkalım. Mahallenin kendine has sıcak atmosferinde, ahşap evler ve sanat galerileri arasında tavşan kanı çayınızı yudumlamak size iyi gelebilir. İstanbul’un meşhur kitap kafelerinden Nail Kitabevi’nin de Kuzguncuk’ta hizmet verdiğini not edelim.
Çamlıca Tepesi ve Kulesi
Büyük Çamlıca Tepesi deniz seviyesinden 587 metre yüksekliğiyle yedi tepeli İstanbul’un en yüksek noktası. Haliyle buradan İstanbul’un muazzam manzarasını tepeden izleyebilirsiniz. Özellikle gün batımında etkileyici görüntülerin oluştuğu Çamlıca Tepesi, Üsküdar’da gezilecek yerler arasına girmeyi hak ediyor. Tepenin eteklerinde yer alan park ve kafeler de keyifli vakitler vadediyor.
Yine Çamlıca’da bulunan ve yapımı 2021’de tamamlanan Çamlıca Kulesi, Türkiye’nin en yüksek binası olma özelliğini taşıyor. 369 metre yüksekliğinde 49 katlı betonarme yapının 221 metrelik kısmı halka açık. Çamlıca Kulesi’ne teleferikle de ulaşılabiliyor.
Nevmekan
2018’de Üsküdar’ın eski evlendirme dairesi binasında kurulan Nevmekan Sahil, hem Üsküdarlıların hem de çevre ilçelerden ziyaretçilerin severek vakit geçirdiği mekanlar arasında. Nevmekan, aynı zamanda Millet Kıraathanesi fikrinin mimari bakımdan en zarif örneklerinden biri.
Çengelköy
Yine televizyon dizilerine konu olan sıcaklığıyla ünlü bir Üsküdar mahallesinde, bu defa Çengelköy’deyiz. Burada kokoreç, midye gibi İstanbul’un dillere destan sokak lezzetlerini tadabilir, sahildeki meşhur kahvelerden birinde soluklanabilirsiniz. Yolun devamında İstanbul’un en yeşil semtlerinden Vaniköy, boğazda balıkçılar, çay bahçeleri, kafeleriyle sizi karşılıyor.
Gastronomi Sokağı
Üsküdar gezilecek yerler arasında son dönemin en popüler mekanlarından biri Üsküdar Gastronomi Sokağı. Uncular Sokağı’ndan başlayıp Valide-i Cedid Camisi’ne kadar uzanan sokak, ilçenin yeni nesil cazibe merkezi. Pek çok kahve dükkanı ve lezzet mekanının yer aldığı sokakta damak zevkine hitap eden tatlar bulmak mümkün.
Üsküdar’ın tarihi mekanları
Mihrimah Sultan Cami
Üsküdar’da gezilecek tarihi yerlerin ilki kuşkusuz Mihrimah Sultan Cami. Kanuni Sultan Süleyman’ın eşi Hürrem Sultan’dan olan tek kızı Mihrimah Sultan adına yapılan cami, sultanın hanedandaki ayrıcalıklı statüsüne bir övgü niteliğinde. Altın Şehir Üsküdar’da 16. yüzyılda inşa edilen yapı, İstanbul’un kent peyzajında planlı bir kurgu ile birbirini izleyen camilerin de ilki. Işık saçan pencereleri, incelikle işlenmiş minberleri ve huzurlu terası ile Mihrimah Sultan Cami, İstanbul’a ruh veren mekanlardan biri.
Kız Kulesi
Boğaz’ın mavi sularında adeta bir inci gibi Kız Kulesi, İstanbul’un ikonik sembollerinden biri. Yüzyıllardır şehre tam ortasından tanık olan kule, tarihi ve efsaneleriyle ünlü. Kız Kulesi’nin tarihi MÖ 5. yüzyıla kadar uzanıyor. Bizanslılar tarafından deniz feneri olarak inşa edilen kule, zaman içinde savunma kalesi, karantina istasyonu, vergi noktası ve deniz feneri olarak da kullanılmış. Bugün müze olarak ziyaret edebileceğiniz Kız Kulesi’nde düzenli olarak deniz ulaşımı sağlandığını not edelim.
Şemsi Paşa Cami
İstanbul Boğazı’nın Marmara’ya açıldığı noktada konumlanan Şemsi Paşa Cami, Mimar Sinan’ın ustalık eserlerinden biri. 1580 yılında Vezir Şemsi Ahmed Paşa’nın yaptırdığı caminin en ilginç özelliği, üzerine kuş konmaması. Bu sebeple halk arasında “Kuşkonmaz Cami” olarak da bilinen yapı, Üsküdar’ın görülmeye değer mimari güzellikleri arasında.
Şemsipaşa İlçe Halk Kütüphanesi
Üsküdar’ın tarihi dokusuyla harmanlanmış Şemsipaşa Halk Kütüphanesi, 1580 yılında Mimar Sinan tarafından Şemsi Ahmed Paşa adına inşa edilen külliyenin medrese kısmında yer alıyor. Bu etkileyici kütüphane, tarihe tanıklık eden bir bilgi hazinesi olarak Üsküdar’da gezilecek yerler arasında öne çıkıyor.
Aziz Mahmud Hüdayi Türbesi
Üsküdar’ın kalbinde manevi bir vaha olan Aziz Mahmut Hüdai Türbesi, ilçenin en çok ziyaret edilen manevi mekanlarından biri.
Selimiye Kışlası
1800’lerin başında, 3. Selim döneminde inşa edilen Selimiye Kışlası, Osmanlı ordusunun modernizasyonu çerçevesinde yeniçeri ocağının yerine kurulacak nizam-ı cedid ordusuna hizmet vermek üzere inşa edildi. Üsküdar’da gezilecek tarihi yerler arasınsaki Selimiye Kışlası’nın bir kısmı bugün müze olarak ziyaret edilebiliyor.
Beylerbeyi Sarayı
Osmanlı İmparatorluğu döneminde özellikle yabancı devlet misafirlerinin ağırlandığı Beylerbeyi Sarayı, İstanbul Boğazı’na nazır yazlık bir saray. Sultan II. Abdülhamid’in tahttan inişi sonrası hayatının son altı yılını geçirdiği ve 1918’de vefat ettiği Beylerbeyi Sarayı, Üsküdar’ın görülmeye değer tarihi mekanlarından biri.